یاد باد آن روزگاران...دوره دانش آموزی/قسمت(2)

در سال 1345 به استناد شناسنامه 6 سالگی را پشت سرگذاشتم و مرا در دبستان بیشه دراز نام نویسی کردند.معلم که در آن زمان مدیر(با کسره میم) نامیده میشد، فردی بود ازهموطنان آذربایجانی به نام آقای حبشی که بچه ها وی را به خاطر سیادتش سید حبشی میخواندند. آقای سید حبشی که بعدا متوجه شدیم سپاهی دانش است ، جوانی بلند قامت و متدین و خوش رفتار بود.

از مدرسه چیز زیادی نمیدانستم فقط ما را برای به اصطلاح ملا شدن (با سواد شدن) به مدرسه میفرستادند،در مدرسه فقط پسران حضور داشتند وتحصیل دختران مرسوم و رایج نبود.

مدرسه در دو اتاق گلی متعلق به اهالی روستا مستقر بود که در لابلای خانه های روستایی واقع شده بود،اتاق ها به وسیله ی یک درب با یکدیگر مرتبط بودند و دانش آموزان پایه های اول و دوم در یک اتاق و اتاق دیگر به دانش آموزان پایه های بالاتر اختصاص داشت. در کلاس ها تعدادی میز و نیمکت کهنه که برای همه ی دانش آموزان کفایت نمی کرد،وجود داشت.بقیه ی دانش آموزان مخصوصا" پایه های اول و دوم بر روی پیت های حلبی جای روغن یا نفت می نشستند که این مسئله کار نوشتن دانش آموزان را دشوار می کرد و محلی برای نگه داشتن کیف و کتاب ها وجود نداشت و البته تهیه ی پیت حلبی هم بر عهده ی دانش آموز محروم شده از میز و نیمکت بود.

لباس دانش آموزان شامل یک پیجامه (پیژامه) و پیراهن به اضافه ی یک کت بود که جنس پیراهن و شلوار از یک پارچه نایلونی معروف به بشور و بپوش ! بود (علت نام گذاری این پارچه بدین نام ،خشک شدن سریع آن پس از شستشو و آماده شدن فوری برای پوشیدن و نیز دوام آن بود). کفش های پلاستیکی که در تابستان گرمای آنها پا را تا حد پختن اذیت می کرد و در زمستان و موقع بارندگی که آب به داخل آنها نفوذ می کرد ، صداهای عجیب و غریب از آنها تولید میشد زینت بخش پای بچه ها بود.

دانش آموزان آن روز مانند بچه های امروزی به کیف های متنوع برای نگهداری و حمل کتاب دسترسی نداشتند و از یک کیسه ی پلاستیکی و یا یک کیسه ی پارچه ای که توسط مادران با نخ و سوزن دوخته شده بود ، به عنوان کیف استفاده می گردید.

جلد کتاب ها به وسیله ی کاغذهای پاکت سیمان گرفته میشد که پاکت سیمان معمولا توسط پدرانی که در جاهای دیگر در شرکت های راه و ساختمان کار می کردند، تهیه میشد. برای پاک کردن نوشته ها از تکه های کفش یا دمپایی پلاستیکی و برای تیز کردن مداد نیز از چاقو یا تیغ استفاده میشد که البته کودکان از انجام این کار عاجز بودند و معمولا توسط بزرگترها انجام میگرفت.

مشق های شبانه که در آن زمان با حجم بسیار زیاد گفته میشد در زیر سوسوی ضعیف چراغ های نفت سوز و یا فانوس نوشته میشد،اتفاق می افتاد که برای خانواده مهمان می آمد و چون فقط دارای یک فانوس بودند و فانوس باید به احترام مهمان به قسمت پذیرایی منتقل میشد در نتیجه دانش آموز بایستی کارهای مدرسه را در زیر نور اندک حاصل از شعله ی آتش منقل که برای گرم کردن خانه روشن شده بود ، انجام می داد. حضور در مدرسه به صورت دو نوبته یعنی هم صبح و هم بعدازظهر بود که در فاصله ی استراحت ظهر نیز از تعیین مشق صرف نظر نمیشد.

بچه ها پول تو جیبی برای تهیه ی خوراکی و یا چیزی برای خوردن همراه نداشتند ، زنگ تفریح آنچنانی در کار نبود چون مدرسه فاقد محوطه برای خارج شدن بچه ها از کلاس بود و به علت نبود آبخوری و سرویس دستشویی،شاگردان برای آشامیدن آب و یا دستشویی به منازل خود میرفتند ، البته اگر میتوانستند اجازه ی خروج را کسب نمایند...     ادامه دارد

 پی نوشت:
یکی - دوسالی قبل از ورود من به مدرسه ،برای مدت کوتاهی به بچه ها شیر خشک بعنوان تغذیه داده میشد! بدین صورت که قوطیهای شیر خشک در اختیار مدرسه قرار میگرفت و در مدرسه آنهارا آماده میکردندو به مصرف بچه ها می رسید،برای این کاربچه ها یک عدد لیوان (گِلاس) باخود می آوردندتا شیر را در مدرسه بنوشند،البته گاهی بصورت شیرخشک به دانش آموزان تحویل میگردید تا درمنزل مصرف نمایند، این وضعیت در زمان ورود من به مدرسه دیگر وجود نداشت !

مراد نصراللهی